زیبایی‌شناسی (به آلمانی: Ästhetik؛ انگلیسی: aesthetics) یا فلسفه هنر یکی از رشته‌های فلسفه است که به عنوان نظریهٔ تأمل در داوریهای زیبایی‌شناختی تعریف می‌شود.
آیا هنر قابل تعریف است؟
یکی از نخستین پرسش‌ها در زیبایی‌شناسی آن است که چرا زیبا، زیبا می‌نماید؟ یا به عبارت دیگر آنکه هنر و اثر هنری چیست؟[۲] در پاسخ چند تعریف محتمل مطرح شده‌اند:
- نظریه صورت معنادار: هنر مجموعه آثاری است که دارای نسبت معینی میان اجزای خود هستند؛ که بر اساس آن در میان منتقدان حساس، احساس زیبایی‌شناسانه بر می‌انگیزند.[۳]
- نظریه ایده آلیستی: هنر مجموعه ایده‌ها یا احساسات ذهن هنرمند است؛ که به صورت جرح و تعدیل شده به افراد دیگر منتقل می‌گردند.[۴]
- نظریه نهادی: هنر مجموعه آثاری انسان‌ساخت است که از جانب اهالی هنر، شان هنری یافته‌اند.[۵]
- تعریف دانشنامه بریتانیکا: هنر به کارگیری مهارت‌های عملی و تصورات ذهنی در خلق اشیا یا محیط‌هایی زیباست، که با دیگران می‌توانند به اشتراک گذارده شوند.[۶]
- تعریف دانشنامه ویکی‌پدیای انگلیسی: هنر مجموعه آثار یا فرآیندهای انسان‌ساختی است که تعمدا عناصری نمادین را در جهت اثرگذاری بر عواطف، احساسات یا هوش انسانی به کار میگیرد.[۷]
- تعریف فرهنگنامه سخن:هنر هر نوع فعالیت غیرمعطوف به سود مادی و مبتنی بر برداشت‌های شخصی از محیط و طبیعت با استفاده از نیروی تخیل و قواعد زیبایی‌شناختی است.[۸]
لازم به ذکر است که تمامی این تعاریف با انتقاداتی رو به رو بوده‌اند.
ادامه مطلب...
تبادل لینک هوشمند